Badanie moczu, to jest proste! Przygotowanie do badania. Właściwości ogólne moczu.

Co trzeba zrobić by dobrze przygotować się do badania moczu?

Co można wywnioskować na podstawie wyników?

To dwa główne pytania na które udzielam odpowiedzi w poniższym poście.

Zapraszam do lektury!

***

Jak przygotować się do badania?

Trzeba pójść do apteki i kupić mały plastikowy pojemnik na mocz.

Pojemnik należy podpisać: imię, nazwisko, data oddania moczu – dzień i godzina.

Mocz najlepiej oddać rano – tuż przed badaniem.

Dzień wcześniej warto jest dokładnie zadbać o higienę miejsc intymnych.

Gdy się tego nie dopełni – to mogą powychodzić fałszywie dodatnie wyniki np. bardzo liczne bakterie w moczu.

To z kolei może skłonić lekarza do przepisania zupełnie niepotrzebnego antybiotyku.

Z szorowaniem nie trzeba przesadzać – wystarczy zwykły prysznic z użyciem mydła czy żelu.

Mocz należy oddawać ze środkowego strumienia.

Znaczy to tyle, że najpierw trzeba trochę wysikać do muszli, a dopiero następnie do pojemnika i resztę znowu do muszli.

Jaką ilość moczu najlepiej oddać do pojemnika?

Wypełnić go w połowie.

Zapamiętaj!

Po nasikaniu oddaj jak najszybciej pojemnik do badania! Badanie ma sens tylko gdy zostanie przeprowadzane w ciągu dwóch godzin od czasu jak mocz opuści Twój organizm! Po dwóch godzinach z każdą minutą wynik staje się mniej wiarygodny!

Najlepiej rozwiązać to w ten sposób, że idzie się do przychodni czy laboratorium, na miejscu korzysta z toalety i już.

Uwaga dla Pań w czasie miesiączki: nie powinno się robić badania na 3 dni przed, w trakcie i 3 dni po miesiączce!

Wychodzą fałszywie dodatnie wyniki spowodowane obecnością domieszek krwi.

Co oznaczają poszczególne parametry na wyniku badania?

W dzisiejszym poście skupię się na właściwościach ogólnych moczu.

Omówię: ciężar właściwy, barwę, przejrzystość, zapach, odczyn i ilość.

Właściwości biochemiczne i osad omówię w osobnych postach – dostępne na meduzo.pl wkrótce.

Ciężar właściwy moczu – Cw

Jest to parametr, który najprościej mówiąc pokazuje: czy mocz jest gęsty, czy rzadki?

Czy coś w nim pływa czy nie pływa? Ciężar właściwy moczu zależy od stężenia ciał rozpuszczonych w moczu.

Norma wynosi od 1001 do 1030.

Gdy osoba przyjmuje dużo płynów – powstaje dużo jasnego moczu o niskim ciężarze właściwym.

Gdy ktoś mało pije, jest na suchej diecie – powstaje mało gęstego moczu o wysokim ciężarze właściwym.

Podobnie jest gdy występuje biegunka albo silne poty – organizm traci dużo płynów i nerki produkują mało moczu.

Kolejna myśl…

Badanie różnych porcji moczu w ciągu dnia u ludzi zdrowych wykazuje zmiany w ciężarze właściwym moczu, który nieraz podlega dużym wahaniom!

Jaki z tego wniosek?

Do wyników trzeba zachować pewien dystans!

W chorobach nerek ciężar właściwy moczu może być zarówno za niski jak i za wysoki.

Niski ciężar właściwy moczu ( <1001 ) może wystąpić w następujących stanach chorobowych:

– ostra i przewlekła niewydolność nerek
– zapalenie odmiedniczkowe nerek
– moczówka prosta

Wysoki ciężar właściwy moczu ( >1030 – 1050 )  wskazuje prawie zawsze na to, że w moczu jest coś czego być nie powinno, może to być np. glukoza albo etanol. Stany chorobowe z wysokim Cw:

– cukrzyca
– niewydolność krążenia (nerka zastoinowa)‏
– gorączka
– odwodnienie

Barwa moczu

Prawidłowo mocz jest przejrzysty o zabarwieniu jasnożołtym – w starszych podręcznikach propedeutyki interny używa się określenia: słomkowy.

W obecności domieszek, po spożyciu roślin, w chorobach mocz może przybierać inny kolor:

ciemnoczerwony
– krew, hemoglobina, mioglobina, barwniki zółciowe i inne
– leki: salicylany np. popularna Aspiryna, metronidazol, nitrofurantoina, metyldopa
– niedomoga serca, utrata dużych ilości płynów (wymioty biegunka)

czerwonoróżowy
– erytrocyty, hemoglobina, mioglobina ale w mniejszej ilości; porfiryny
– leki: ryfampicyna, azatiopryna,
– bakterie (Serratia)
– barwnik zawarty w czerwonych burakach lub liściach borówki

mlecznobiały, mętny
– tłuszcze
– bakterie i leukocyty (ropomocz)
– wytrącone fosforany

zielononiebieski
– bilirubina
– leki: witamina B2, amitryptylina
– bakterie (Pseudomonas aeruginosa)

ciemnobrunatny
– alkaptonuria
– rzewień, senes, kruszyna

czarny (melanuria)
– czerniak

żółty
– wiśnie
– witamina C

Przejrzystość

Mocz prawidłowy jest przejrzysty. Po odstaniu pojawiają się obłoczkowate zmętnienia, które zawierają śluz, komórki nabłonkowate, krwinki białe.

Jest to najlepiej widoczne gdy ogląda się mocz w pojemniku patrząc pod światło.

Zmętnienie może być spowodowane:

– najczęściej – wytrącającymi się kryształami fosforanowymi lub moczanami

– rzedziej – wydzieliną gruczołu krokowego lub ropomoczem

Zapach moczu

Prawidłowego jest swoisty – staje się amoniakalny w miarę rozkładu moczu.

Przyczyny odmiennego zapachu:

– spożyte pokarmy – np. szparagi

– zaburzenia przemiany aminokwasowej np. zapach mysiego moczu u chorych na fenyloketonurię

– zaburzenia przemiany węglowodanowej – zapach acetonu

– rozpadający się nowotwór układu moczowego

– obecność ropy w moczu

Odczyn moczu (pH)

Prawidłowego jest kwaśny. Zwykle pH wynosi 5,0 – 6,0 a może wahać się od 4,5 do 8,0.

Dieta jarzynowa obniża, dieta mięsna zwiększa kwaśność moczu.

Mocz silnie zagęszczony, np. po potach, w gorączce, jest bardziej kwaśny.

Mało kwaśny, a nawet zasadowy:

– po wymiotach

– po wypłukaniu żołądka, w następstwie utraty przez ustrój dużej ilości kwasu solnego

– po obfitych posiłkach

– u ludzi nerwowych

Zasadowy:

staje się pod wpływem działania bakterii

– zapalenie pęcherza

– zapalenie miedniczek nerkowych

Ilość wydalanego moczu

Zależy od ilości wchłoniętych płynów i pokarmów.

Waha się u zdrowego mężczyzny od 1000 do 2000 ml na dobę. U kobiet ilość moczu jest nieco mniejsza.

Ilość moczu wydalaneo na dobę poniżej 500 ml i powyżej 2000 ml jest objawem chorobowym.

***

Mam nadzieję, że udało mi się przybliżyć Ci temat właściwości ogólnych moczu 🙂

Może warto dodać stronę do zakładek i zaglądnąć ponownie gdy będziesz miał wynik swojego badania?

Pozdrawiam zdrowo!
Konrad Kokurewicz

Bibliografia
1. Edward Szczeklik Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Warszawa 1974
2. Andrzej Szczeklik Choroby wewnętrzne Kraków 2007

p.s. tutaj możesz przeczytać o zasadach wykonywania badania ogólnego moczu przy pomocy testów paskowych

  • duzo bakterii, malo leukocytow

    6,0 to jest kwasne pH? ja mam troche ponad 6,0 i liczne bakterie ale nieliczne leukocyty – czy to juz wymaga leczenia? mam ostatnio tyle pracy, ze wolalabym po pierwsze nie byc na zwolnieniu a po drugie nie ma szans na pojscie do lekarza w najblizszym czasie. i nie mowicie mi ze zdrowie najwazniejsze.

  • Halina

    Liczne bakterie wskazują na stan zapalny. Możesz spróbować je wypłukać ProUro, Urinatem, Uroseptem, wodą z cytryną. Czasami to wystarczy ale przeważnie i tak trzeba pójść do lekarza uh uh.

  • Michał

    Mam pytanie. Co pokażą wyniki badań gdy mocz jest kilkudniowy? Czy to wyjdzie, że nie jest to świeży mocz?

  • Anna

    Czy moczówkę prostą przysadkową da się w 100% wyleczyć?