Artykuł napisałem wykorzystując materiały znakomitej hipertensjolog (specjalisty od nadciśnienia tętniczego), redaktor naczelnej „Gazety dla Lekarzy” dr n. med. Krystyny Knypl – dziękuję Krysiu!
***
Domowe pomiary ciśnienia tętniczego są dla lekarza najważniejszym źródłem informacji o tym, czy osoba jest skutecznie leczona i czy ciśnienie jest dobrze kontrolowane.
W gabinecie lekarskim wyniki pomiarów ciśnienia często znacząco odbiegają od wyników domowych. Związane to być może nie tylko ze stresem towarzyszącym spotkaniu z lekarzem (tzw. nadciśnienie białego fartucha), ale i z jakością sprzętu pomiarowego jakim dysponuje się w domu.
W swojej pracy staram się mierzyć ciśnienie tętnicze jak największej liczbie Pacjentów. Robię to, bo mam świadomość, że w Polsce ponad 30% osób chorych na nadciśnienie nie wie, że ma z tym problem. W tej grupie większość stanowią ciśnienia nieznacznie podwyższone np. 145/95. Niby nic, ale ryzyko rozwoju chorób związanych z nadciśnieniem (zawał, udar, niewydolność nerek itd.) wzrasta bardzo znacznie (w porównaniu do wartości prawidłowych co najmniej dwukrotnie!).
Główną rolą lekarza rodzinnego nie jest leczenie powikłań tylko im zapobieganie, dlatego gdy uda mi się kogoś takiego wyłapać, to sprawy nie bagatelizuję tylko daję konkretne zalecenia:
Panie Janie proszę mierzyć ciśnienie w domu. Interesują mnie pomiary, rano po WC jak się Pan trochę ogarnie po przebudzeniu i pomiary na godzinę przed snem. Proszę mierzyć ciśnienie dwa razy dziennie i zapisywać wyniki na papierze. Zapraszam na kontrolę z wynikami za 7-10 dni.
Wtedy często okazuje się, że Pan Jan nie ma ciśnieniomierza w domu i pada sztandarowe pytanie: jaki aparat do mierzenia kupić?
Jeśli takie pytanie własnie sobie zadajesz, bo potrzebujesz nabyć aparat dla siebie lub dla kogoś Ci bliskiego, to czytaj proszę dalej. Postaram się rozwiać Twoje wątpliwości i ułatwić Ci podjęcie decyzji jaki aparat jest w Twojej sprawie najlepszy.
1) JAKI RODZAJ APARATU JEST DLA MNIE NAJBARDZIEJ ODPOWIEDNI?
Wszystkie aparaty do mierzenia ciśnienia dostępne na rynku na nasze potrzeby podzielmy na trzy kategorie.
Aparaty rtęciowe (tradycyjne)
Z racji na bezpieczeństwo (rtęć) kilka lat temu zostały wycofane z produkcji i sprzedaży w Unii Europejskiej. Mimo to można dalej ich używać. W tego typu aparacie rtęć jest wykorzystywana jako równoważnik ciśnienia w mankiecie.
Zalety: dokładny wynik i brak konieczności kalibracji.
Wady: konieczność posiadania słuchawek lekarskich przy jego użytkowaniu
– umiejętność interpretacji tego co się słyszy
– wymagania dotyczące podłoża, pozycji ciała osoby badanej
– potrzeba patrzenia na słup rtęci na jego poziomie ( jak patrzy się z góry wynik może być zaniżony, jak patrzy się z dołu może być zaniżony).
Aparaty rtęciowe spotyka się często w gabinetach lekarskich, szpitalnych izbach przyjęć. Chętnie posługują się nimi lekarze, pielęgniarki, osoby mające doświadczenie w mierzeniu ciśnienia tętniczego.
Aparaty zegarowe (aneroidowe)
Pomiar widoczny jest na zegarze.
Zalety: dokładny pomiar w różnych pozycjach
– brak rtęci.
– zajmują mało miejsca i łatwo jest je ze sobą przenosić (przydaje się to np. w podróży, albo lekarzowi wykonującemu wizyty domowe)
Wady: konieczność kalibracji co 12 lub 24 miesiące
– potrzeba używania słuchawek lekarskich i umiejętność interpretacji tego co się słyszy
Aparatem tego rodzaju posługuję się najczęściej.
Aparaty elektroniczne (cyfrowe)
W tej grupie występują aparaty naramienne i nadgarstkowe. Polecam naramienne z uwagi na dokładność pomiaru. Do wyboru są aparaty elektroniczne półautomatyczne oraz automatyczne. Półautomatyczne wymagają od Pacjenta napompowania ręcznie mankietu za pomocą gruszki, która jest częścią aparatu (spuszczanie powietrza oraz pomiar wykonuje już samo urządzenie). Automatyczne aparaty same pompują, spuszczają i mierzą ciśnienie.
Wady: co jakiś czas trzeba wymieniać baterie
– fałszowanie wyników i dziejące się różne dziwne rzeczy, gdy baterie są słabe
Zalety: zwykle kosztują więcej niż zegarowe i rtęciowe
– automatyzacja przydaje się szczególnie u osób z ograniczoną sprawnością rąk (np. choroby stawów, problemy neurologiczne)
– duży, czytelny ekran ułatwia odczytywanie wyników osobom z wadami wzroku (np. osoby starsze z zaćmą, cukrzycy z powikłaniami ocznymi)
– prócz ciśnienia tętniczego mierzą tętno (puls), co jest w wielu wypadkach bardzo przydatną sprawą np. u osób przyjmujących betablokery(leki hamujące czynność pracy serca – wartość tętna pozwala tutaj oszacować na ile skuteczne jest leczenie)
– dokładny pomiar
– prostota obsługi
– nie ma wymogu posiadania słuchawek lekarskich
– często posiadają dodatkowe funkcje takie jak pomiar ciśnienia w czasie arytmii czy wyliczanie ciśnienie średniego.
Aparaty tego typu najchętniej polecam Pacjentom – zwłaszcza seniorom. Dokonując zakupu często jest to większy wydatek, ale aparat potem służy dobrze przez wiele lat i zwykle jego wartość zwraca się z nawiązką.
2) DOBÓR WŁAŚCIWEGO ROZMIARU MANKIETU
Mankiet to inaczej rękaw, który zakłada się na ramię. Aparaty wykorzystujące mankiety na nadgarstek nie są dokładne i pomiary uzyskiwane za ich pomocą mają charakter wyłącznie orientacyjny dlatego nie polecam ich stosowania.
Bardzo ważną, często bagatelizowaną sprawa jest odpowiedni rozmiar mankietu. Do większości aparatów dołączone są mankiety o wymiarach standardowych. W zależności od producenta mogą ich używać osoby, których obwód ramienia nie przekracza 30 – 34 cm. Gdy mankiet jest za mały ciśnienie krwi jest sztucznie zawyżane, nawet do 15 mm Hg i sytuacja taka może prowadzić np. do niepotrzebnego zwiększania dawek leków. Z kolei gdy mankiet jest za duży pomiar ciśnienia wykazuje sztuczne zaniżenie odczytu, nawet do 30 mm Hg i przez to mogą być dobierane zbyt małe dawki leków.
Przed decyzją o zakupie aparatu sprawdź koniecznie jak masz obwód ramienia. W tym celu weź centymetr krawiecki i zmierz nim obwód ramienia w największym miejscu podczas napinania mięśnia dwugłowego ramienia (biceps).
Przykładowe rozmiary mankietów firmy Medel:
– Standard: 22-30 cm,
– L: 30-42 cm,
– XL: 42-48 cm.
3) KTO BĘDZIE KORZYSTAŁ Z APARATU NA CO DZIEŃ?
Jeśli kupujesz aparat dla siebie to wiesz czego szukasz. Jeśli kupujesz dla kogoś zastanów się jaki aparat będzie najlepszy dla tej osoby? Czy przyda się duży wyświetlacz, bo osoba ma słaby wzrok? Czy osoba ma arytmię i dobrze by aparat ją wykrywał i umożliwiał pomiary pomimo tego zaburzenia? Czy osoba poradzi sobie z pompowaniem mankietu gruszką? Czy dziecko nie będzie się bało aparatu, bo tak głośno chodzi? Czy wymiana baterii będzie problemem? itd.
4) SKĄD MIEĆ PEWNOŚĆ, ŻE NIE KUPUJĘ BUBLA?
Kup aparat w oficjalnym sklepie medycznym lub w aptece, najlepiej jednego z renomowanych producentów tj. Omron, Medel, Microlife, Pic Solution, A&D Medical, Beurer. Unikaj sprzętu z bazarów czy promocji np. na forach internetowych. Sprzęt taki może kusić bardzo niską ceną, niestety często niska cena idzie w parze z jego niską jakością.
Sprawdź czy aparat znajduje się na liście dabl® Educational Trust Limited.
dabl® Educational Trust Limited jest to organizacja non-profit zajmująca się m.in. testowaniem, ocenianiem i wydawaniem rekomendacji dotyczących sprawności aparatów do mierzenia ciśnienia. W oparciu o badania tej organizacji towarzystwa naukowe takie jak AAMI (American Association of Medical Instrumentation), ESH (European Society for Hypertension, czyli Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego), czy PTNT (Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego) wydają rekomendacje dla Pacjentów dotyczące urządzeń, przy pomocy których pomiary ciśnienia tętniczego są wiarygodne. Sprawdź swój aparat na liście tutaj.
Lepiej jeśli Twój model znajduje się na tej liście, bo masz wtedy większą pewność, że dokonuje on prawidłowych pomiarów. Jeśli swojego aparatu nie możesz znaleźć na ów liście to nie koniec świata. W razie wątpliwości możesz zabrać swój aparat do przychodni i poprosić aby porównać go z aparatem pielęgniarki czy lekarza.
5) ILE PIENIĘDZY CHCĘ PRZEZNACZYĆ NA ZAKUP?
Ceny aparatów wahają się w widełkach o dość znacznej rozpiętości. Najtańsze aparaty na targowiskach, albo na Allegro można dostać już za 20 – 30 zł. Najdroższe z kolei kosztują blisko tysiąc złotych. Moim zdaniem można kupić bardzo dobry aparat z kilkuletnią gwarancją, rekomendowany przez dabl® Educational Trust Limited za 150 – 200 zł. Poniżej przedstawiam przykłady aparatów renomowanych firm, które sprawdzają się w praktyce. Kolejność od najtańszego do najdroższego.
a) OPCJA EKONOMICZNA:
Ciśnieniomierz zegarowy MEDEL Aneroid Self
– dokładny, czytelny, odporny na uszkodzenia manometr
– wysokiej jakości materiały
– w zestawie stetoskop
– w pełni manualny (gruszka z zaworem wlotu)
– chętnie wybierany przez lekarzy i pielęgniarki
– dokładność pomiaru +/- 3 mm Hg
– 2 lata gwarancji
– CENA: 49 zł
– kliknij tutaj aby dowiedzieć się więcej i go kupić
***
b) OPCJA EKONOMICZNA I WYGODNA:
Ciśnieniomierz automatyczny OMRON M2 Basic
– wyświetlacz ciekłokrystaliczny (LCD)
– technologia IntelliSense zapewnia, że rękaw nie będzie napompowany zbyt mocno
– bardzo prosty w użyciu – jeden główny przycisk, który uruchamia i wyłącza urządzenie
– mierzy tętno
– zakres pomiaru: ciśnienie od 0 do 299 mm Hg, tętno od 40 do 180/min
– dokładność: ciśnienie +/- 3 mm Hg, tętno +/- 5 % odczytu
– zasilanie: 4 baterie typu AAA (małe paluszki)
– mankiet 22 – 32 cm
– instrukcja obsługi w języku polskim
– gwarancja 2 lata
– rekomendowany przez dabl® Educational Trust Limited
– CENA 121 zł
– kliknij tutaj aby dowiedzieć się więcej i go kupić
***
c) OPCJA WYGODNA, DOKŁADNA, WŁOSKI DESIGN
Ciśnieniomierz automatyczny MEDEL CHECK z funkcją T3
– dzięki funkcji T3 aparat podaje uśrednioną wartość 3 ostatnich pomiarów (pomiar wykonuje się 3-krotnie w krótkich odstępach czasu 2-3 minuty, a następnie za pomocą odpowiedniego przycisku wyświetla się jego średnią wartość; dzięki temu zmniejsza się ryzyko zakłamania wyniku, na skutek stresu czy złego założenia mankietu)
– czytelny ciekłokrystaliczny ekran
– wskaźnik nieregularnej pracy serca (IHB)
– spełnia wszystkie rygorystyczne normy
– bardzo cichy
– mankiet 22 – 30 cm, możliwość dokupienia mankietów XL i XXL
– w pełni automatyczny pomiar przy użyciu jednego przycisku
– instrukcja obsługi w języku polskim
– gwarancja 5 lat
– rekomendowany przez dabl® Educational Trust Limited.
– CENA 199 zł
– kliknij tutaj aby dowiedzieć się więcej i go kupić
***
d) OPCJA LANSERSKA, CIŚNIENIOMIERZ DLA FANA FIRMY APPLE Ciśnieniomierz automatyczny Medel iHealth
– mierzy ciśnienie i tętno przy za pomocą iPhone lub iPad
– pomiar na żywo wraz z wykresem, natychmiastowe śledzenie historii wyników
– dzielenie się wynikami w sieci i możliwość wysyłania danych do swojego lekarza rodzinnego w celu monitorowania stanu zdrowia
– przystawka działa jak ładowarka do telefonu, sama ładowana jest przez podłączenie do komputera
– zajmuje mało miejsca
– mankiety 22-30 i 30-42 cm
– gwarancja 2 lata
– CENA 550 zł
– kliknij tutaj aby dowiedzieć się więcej i go kupić
***
PODSUMOWANIE
Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu będzie Ci łatwiej podjąć decyzję o zakupie odpowiedniego dla Ciebie aparatu do mierzenia ciśnienia. Wierzę, że uda Ci się dokonać mądrego i trafnego wyboru. Dziękuję za odwiedziny.
3 najważniejsze sprawy na koniec:
– sprawdź czy aparat jest na liście rekomendowanych
– dobierz mankiet odpowiedniej wielkości
– pamiętaj aby mierzyć regularnie ciśnienie, zapisywać wyniki i pokazywać je na każdej wizycie u lekarza.
Zapraszam do częstego zaglądania na meduzo.pl
Pozdrawiam zdrowo!
Konrad Kokurewicz