Ból w klatce piersiowej jest jednym z tych objawów, które wzbudzają szczególnie duże zaniepokojenie wśród Pacjentów. Osoby z bólem w klatce piersiowej najczęściej obawiają się, że coś złego dzieje się z ich sercem. Tymczasem w klatce piersiowej może „boleć” nie tylko serce.
W artykule tym przedstawię Ci niektóre przyczyny bólu w klatce piersiowej oraz opiszę w jaki sposób można je ze sobą różnicować.
UWAGA!!! Jeśli boli Cię w klatce piersiowej skonsultuj się pilnie z lekarzem. Zaniechanie konsultacji może być groźne dla Twojego zdrowia lub życia. Poniższy artykuł w żadnym wypadku nie zastąpi wizyty u lekarza.
Artykuł miejscami może okazać się trudny do zrozumienia dla osób bez wykształcenia medycznego. Jeśli nie rozumiesz jakiegoś słowa sięgnij np. do Wikipedii.
PRZYCZYNY SERCOWO-NACZYNIOWE
Według medycznego piśmiennictwa przyczyny sercowo-naczyniowe stanowią około 25% bólów w klatce piersiowej.
Każdy nagły ból w klatce piersiowej należy traktować jako sercowy, dopóki sprawa się nie wyjaśni.
Ból dławicowy
Mało prawdopodobny u młodych ludzi. Umiejscowenie bólu dławicowego może być różne u różnych Pacjentów, ale zwykle nie zmienia się przy nawracających epizodach bólu u tego samego Pacjenta. Jeśli występuje ból o różnej lokalizacji w kolejnych epizodach, prawdopodobnie nie jest to ból dławicowy.
Typowo zlokalizowany jest zamostkowo. Może promieniować do okolicy przedsercowej, kończyn górnych (częściej lewej), szyi i żuchwy, pleców i łopatek. Niekiedy może być nieodczuwany w klatce piersiowej, a występować jedynie w postaci dyskomfortu w rejonach ramion, szyi i żuchwy.
Ma charakter napadowy (trwający od 30 s do kilku minut), tępy, o charakterze gniecenia, ściskania, ucisku na klatkę piersiową lub rzadziej pieczenia.
Nasila się przy wysiłku fizycznym, silnym stresie i w pozycji leżącej. Zmniejsza się po odpoczynku lub po zażyciu nitrogliceryny (w ciągu kilku minut).
Ból dławicowy powodowany jest przez niedokrwienie mięśnia sercowego pojawiające się podczas zwiększonego obciążenia pracę serca.
Ból zawałowy
Może mieć różne nasilenie i charakter. Czasami może być nawet rozpoznany jako niestrawność.
Przedłużony, nasilony ból (dyskomfort) w klatce piersiowej typu bólu dławicowego, zwykle jest silniejszy i trwa dłużej niż kilkadziesiąt sekund, nie ustępuje po podaniu nitrogliceryny.
Chory jest przerażony, ma poczucie zagrożenia życia, często towarzyszą temu zimne poty i duszność.
W razie wystąpienia należy natychmiast wezwać pogotowie (numer telefonu 999) oraz podać choremu działającą przeciwzakrzepowo aspirynę.
Tętniak aorty
Na rysunku po lewej stronie na czerwono zaznaczono największą tętnicę człowieka – aortę.
Poszerzenie aorty o ponad 50% w stosunku do jej średnicy nazywamy tętniakiem aorty.
Ból często nie występuje, chyba że workowate rozszerzenie stało się tak duże, ze uciska na mostek, żebra lub kręgosłup. W takich przypadkach dolegliwość, którą chorzy opisują zwykle jako świdrowanie lub palenie, może pojawiać się w okolicy zamostkowej.
Pęknięcie tętniaka aorty jest stanem zagrożenia życia. Pojawia się niezwykle silny, rozdzierający ból o gwałtownym początku umiejscowiony zamostkowo i między łopatkami. Zwykle promieniuje w kierunku brzucha, boków tułowia i kończyn dolnych. Może promieniować do karku. Nie zmienia się podczas zmiany pozycji ciała. U połowy Pacjentów występuje równocześnie nadciśnienie tętnicze.
Pęknięcie tętniaka aorty jest stanem zagrożenia życia i chory musi być przewieziony natychmiast do szpitala, najlepiej na oddział chirurgiczny.
Zapalenie osierdzia
Stan zapalny worka obejmującego serce kręgowców (ten worek, to osierdzie).
W przebiegu zapalenia osierdzia mogą występować 3 rodzaje bólu. Czasami dwa, a nawet 3 rodzaje bólu występują równocześnie:
– ból opłucnowy (najczęstszy) nasila się przy kaszlu i głębokim wdechu, czasami pojawia się przy połykaniu (opłucna to worek w którym znajdują się płuca)
– stały, miażdżący ból za mostkiem, naśladuje ból zawałowy
– ból zsynchronizowany z uderzeniami serca, odczuwany w okolicy przedsercowej oraz lewym barku.
Bóle zwykle nasilają się w pozycji leżącej natomiast zmniejszają na siedząco i w pochyleniu do przodu.
Wraz z dolegliwościami bólowymi często występuje gorączka, kaszel, duszność oraz w wywiadzie świeżo przebyta infekcja wirusowa.
Kardiomiopatia przerostowa
Choroba w wyniku której przerasta lewa komory serca. Ból w przebiegu kardiomiopatii może być podobny do bólu dławicowego. Może wystąpić w każdym wieku.
Objawami towarzyszącymi są: duszność, kołatanie w klatce piersiowej, zasłabnięcie.
Czynnikiem łagodzącym ból jest przyjęcie pozycji kucznej (rysunek po lewej) lub betablokera (leku zwalniającego pracę serca).
Nitrogliceryna może nasilić ból.
Duszność zwykle wyprzedza pojawienie się bólu.
Zespół wypadania płatka zastawki dwudzielnej
W sercu znajdują się dwa przedsionki i dwie komory. Pomiędzy lewym przedsionkiem a lewą komorą znajduje się dwupłatkowa zastawka, zwana inaczej dwudzielną lub mitralną.
Zastawka stanowi pierścień z otwierającymi się w stronę lewej komory płatkami. Jeśli płatki te nie pracują prawidłowo możemy mieć do czynienia z zespołem wypadania płatka zastawki dwudzielnej.
Ból w przebiegu tego zespołu jest bardzo trudny do odróżnienia od bólu dławicowego, ponieważ może pojawiać się w związku z wysiłkiem i może ustępować po zażyciu nitrogliceryny (rzadko).
Ból zwykle pojawia się w spoczynku i może trwać od kilku minut do kilku godzin. Często opisywany jest jako kłujący i zlokalizowany jest poza mostkiem.
Często zmniejsza się, gdy Pacjent się położy, w przeciwieństwie do bólu w chorobie wieńcowej i w refluksie, w których ból nasila się w pozycji leżącej
Objawami współwystępującymi są zaburzenia rytmu pracy serca (możliwe uczucie kołatania w klatce piersiowej) tachykardia (tętno ponad 100 uderzeń na minutę) oraz zawroty głowy.
***
PRZYCZYNY POZASERCOWE
Stanowią około 75% bólów w klatce piersiowej.
Choroba refluksowa przełyku, zapalenie przełyku, kurcz przełyku
W przebiegu chorób przełyku ból może mieć charakter piekący, palący lub zaciskający.
Zwykle zlokalizowany jest w nadbrzuszu lub zamostkowo. Ból wywołany kurczem przełyku czasami promieniuje do pleców.
Czynnikiem wyzwalającym ból jest zazwyczaj spożycie obfitego posiłku, zwłaszcza bardzo gorących lub zimnych potraw czy napojów.
Ból nasila się także po spożyciu alkoholu, w pozycji poziomej (może wybudzić ze snu). Zwykle nie nasila się po wysiłku fizycznym.
Możliwe objawy towarzyszące to: zgaga, uczucie cofania się treści pokarmowej z żołądka, kaszel, chrypa, gorzki smak w ustach.
Sporadycznie ból ten może być bardzo silny i naśladować zawał serca.
Może ustąpić po przyjęciu nitrogliceryny.
Uwięźnięcie gazów w zgięciach okrężnicy
Zaznaczona na rysunku okrężnica ma dwa zgięcia. Zgięcie wątrobowe po prawej stronie i zgięcie śledzionowe po stronie lewej.
Podczas przechodzenia treści pokarmowej w zgięciach tych mogą utknąć gazy lub masy kałowe. Może to powodować dolegliwości w postaci bólu w klatce piersiowej, bólu brzucha z towarzyszącym zwykle wzdęciem i wiatrami.
Ulgę przynosi oddanie gazów. Ból nasila się przez schylanie się, noszenie ciasnej odzieży i przyciąganie uda do klatki piersiowej.
Ból w przebiegu zapalenia tchawicy i/lub oskrzeli
W przebiegu tych schorzeń często pojawia się uporczywy kaszel. Równoległe mogą występować: gorączka, uczucie osłabienia, ból gardła, katar.
Po kilku dniach kasłania może pojawić się tępy ból zlokalizowany za mostkiem i u podstaw łuków żebrowych. Ból z powodu nadwerężenia mięśni międzyżebrowych lub okostnej.
Nasila się on podczas kaszlu. Pacjentom tłumaczę, że podczas kaszlu używają mięśni, które na co dzień nie pracują. Po kilku dniach treningu kaszlowego pojawiają się w tych mięśniach zakwasy i stąd boli.
Ból ustępuje wraz przechodzi wraz z przejściem infekcji.
Kamica żółciowa. Zapalenie pęcherzyka żółciowego.
Kamienie w pęcherzyku żółciowym mogą powodować napady kolki żółciowej.
Ból jest nagły, gwałtowny, zmienny w różnych napadach. Zwykle wychodzi z prawego podżebrza lub nadbrzusza, może promieniować do tyłu, poniżej prawej łopatki, bądź do barków (zarówno prawego jak i lewego).
Nasila się po spożyciu wielu posiłków, szczególnie tłustych.
Może ustąpić po nitroglicerynie.
Ból pochodzenia kręgosłupowego.
Może być ostry, kłujący lub przeszywający, jest przemijający i nie ustępuje całkowicie w spoczynku.
Czasami pojawia się po długotrwałym przebywaniu w pozycji leżącej np. rano po przebudzeniu. Ból powodowany jest przez dysfunkcję w dolnej części odcinka szyjnego lub w górnej części odcinka piersiowego kręgosłupa.
Promieniować może do każdej części klatki piersiowej. Bywa mylnie uznawany za ból pochodzenia sercowego szczególnie jeśli promieniuje do okolicy zamostkowej.
Zwykle trwa tylko kilka sekund, nasila się przy wysiłku fizycznym, określonych ruchach ciała oraz przy głębokim wdechu. Nasila się przy kaszlu i kichaniu.
Raczej nie jest związany ze stresem.
Dysfunkcja stawów kręgosłupa piersiowego stanowi najczęstszą przyczynę bólu tylnej części klatki piersiowej.
Zapalenie płuc
Nagły, ostry ból, nasilający się przy oddychaniu.
Współistnieje duszność, osłabienie, niepokój, gorączka, kaszel, rzadko krwioplucie.
W przypadku zapalenie opłucnej częściej umiejscowiony jest w bocznej części klatki piersiowej.
Zator płucny
Jest to zamknięcie światła tętnicy płucnej spowodowane materiałem zatorowym, najczęściej zakrzepem.
Stopień nasilenia dolegliwości może być różny w zależności od średnicy zaczopowanego naczynia, naczyń.
Ból często jest nieobecny, krótkotrwały lub nasilający się przy oddychaniu.
Ustalenie rozpoznania na podstawie objawów klinicznych może być trudne, zwłaszcza jeśli Chory uskarża się jedynie na duszność bez bólu.
W ciężkich przypadkach przebieg choroby może być bardzo gwałtowny: nasilająca się duszność, przyspieszenie liczby oddechów, wstrząs, uczucie silnego lęku, sinica, zlewne poty, omdlenie.
Przy opisanych objawach należy natychmiast wzywać pogotowie – chory walczy z czasem o życie.
Ryzyko zatorów jest zwiększone u osób unieruchomionych, po operacjach, wypadkach komunikacyjnych oraz u kobiet przyjmujących doustną antykoncepcję.
Nadciśnienie płucne
Ból może być nie do odróżnienia od bólu dławicowego. Określany jest zwykle jako tępy, gniotący ból zamostkowy nasilający się przy wysiłku, zmniejszający się po odpoczynku lub przyjęciu nitrogliceryny.
Promieniowanie możliwe jest do obu ramion, częściej prawego.
Odma opłucnowa
Płuca otoczone są workiem zwanym opłucną. W sytuacji gdy dojdzie do uszkodzenia tego worka, np. przez przedziurawienie płuca, dostają się do niego powietrze lub inne gazy.
Wtargniecie gazów do opłucnej nazywamy odmą opłucnową (pneumothorax – pneumo: powietrze; thorax: klatka piersiowa).
Odma opłucnowa jest stanem zagrożenia życia i wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej.
Objawia się nagłym wystąpieniem bólu z towarzyszącą dusznością, uczuciem „ciasności” w klatce piersiowej, nasilającym się podczas oddychania.
Ból może być odczuwany w każdej okolicy klatki piersiowej, także za mostkiem; nieco częściej z boku klatki piersiowej.
Bóle mięśniowe po naderwaniu i naciągnięciu mięśni
Mają zwykle charakter ostry i kłujący. Mogą być odczuwane jako stałe pobolewanie.
Zazwyczaj nasilają się w określonych ruchach ciała, podczas napinania mięśni, głębokich wdechów, kichania i kaszlu.
Zapalenie chrząstek międzyżebrowych (zespoł Tietza), zapalenie mięśni międzyżebrowych
Często występują u dzieci. W zapaleniu chrząstek żebrowych lub zapaleniu mięśni międzyżebrowych ból zlokalizowany jest w miejscu przyczepu żeber do mostka lub w przestrzeniach międzyżebrowych.
Choroby te stanowi częstą przyczynę bólu przedniej ściany klatki piersiowej. Ból nasila się podczas palpacji (dotyku) mostka i/lub żeber oraz wdechu. Może być kłujący.
Zapalenie trzustki
Dolegliwości bólowe mogą być bardzo silne, zwykle zlokalizowane są w środkowej i górnej części brzucha. Mogą promieniować do kręgosłupa.
Gorączka, wymioty nieprzynoszące ulgi, wzdęcie brzucha to możliwe objawy towarzyszące. Choremu ulgę przynosi przyjęcie pozycji siedzącej lub skulonej.
Choroba wrzodowa
Dolegliwości zwykle występują w nadbrzuszu i okolicy przedsercowej, niekiedy mogą promieniować do klatki piersiowej. Nasilają się po ostrych, smażonych posiłkach, spożyciu alkoholu i w silnym stresie.
Półpasiec
Choroba zakaźna powodowana przez ten sam wirus co wiatrówka.
Objawia się wysypką pojawiającą się tylko po jednej stronie ciała. W sytuacji gdy pojawi się wysypka w większości przypadków rozpoznanie choroby nie sprawia trudności.
Zanim pojawi się wysypka mogą być obecne dolegliwości bólowe o charakterze rozlanego, miejscami piękącego bólu. Ból nasila się w silnym stresie.
Zmiana pozycji ciała nie ma wpływu na jego nasilenie.
Przyczyny psychogenne
Pojawić może się w przebiegu nerwicy, depresji czy lęku panicznego.
Ból może być umiejscowiony w każdej części klatki piersiowej. Częstą lokalizację stanowi lewa okolica podsutkowa.
Ból zwykle nie promieniuje i ma charakter ciągły, kłujący, tępy. Może naśladować ból dławicowy, ale utrzymuje się z reguły przez kilka godzin lub kilka dni.
Nasila się przy zmęczeniu i napięciu emocjonalnym. Objawy towarzyszące: duszność, łatwe męczenie się, kołatanie serca.
Pochodzenie bólu jako psychogenne zwykle rozważa się na sam koniec diagnostyki, po wykluczeniu innych przyczyn.
***
Mam nadzieję, że udało mi się przybliżyć Ci temat bólów w klatce piersiowej.
Zapamiętaj!
Około 25% bólów w klatce piersiowej jest pochodzenia sercowego.
Najgroźniejsze dla życia i zdrowia choroby przebiegające z bólem w klatce piersiowej, wymagające natychmiastowej interwencji medycznej (tel. 999) to:
– zawał mięśnia sercowego,
– zator płuca,
– pęknięcie tętniaka aorty
– odma opłucnowa.
Pozdrawiam zdrowo!
Konrad Kokurewicz
***
Zapisz się na newsletter meduzo.pl i pobierz darmowego ebooka o przeziębieniu tutaj
Cześć!